Które ze stali kotłowych są najpopularniejsze?
Stal kotłowa to zbiorcze określenie dla rodzajów stali, które nadają się do pracy w wysokich temperaturach. Z poniższego tekstu dowiesz się, jakimi właściwościami się cechują i które z nich są najpopularniejsze.
Czym jest stal kotłowa?
Główną cechą stali kotłowej jest odporność na wysokie temperatury, którą zawdzięcza odpowiednim dodatkom stopowym. Najczęściej stosowanym dodatkiem molibden, nierzadko w towarzystwie chromu, a nieraz też wanadu. Pierwszy z wymienionych pierwiastków odpowiada za zwiększenie odporności na pełzanie, a chrom i wanad poprawiają twardość i wytrzymałość.
Ze względu na swoje właściwości, stal kotłowa jest szczególnie popularna w energetyce. Jak sama jej nazwa wskazuje, służy ona do produkcji kotłów parowych, a także rur, turbin parowych, kolektorów pary, wałów wirnikowych, rozdzielaczy gazów gorących, elementów aparatury chemicznej oraz śrub i nitów odpornych na obciążenia związane z wysoką temperaturą i ciśnieniem.
Rodzaje stali kotłowej i ich właściwości
Poszczególne rodzaje stali kotłowej różnią się zawartością dodatków stopowych, których proporcje znacząco wpływają na właściwości i zastosowanie wyrobów stalowych. Najchętniej wybierane stale kotłowe to:
- 16Mo3 – stal o podwyższonej zawartości molibdenu. Żarowytrzymała, plastyczna, a także ciągliwa zarówno na ciepło, jak i na zimno. Oporna na korozję spowodowaną obecnością pary wodnej. Nadaje się do urządzeń pracujących w temperaturach sięgających 530°C.
- 13CrMo4-5 – stal ta cechuje się wysoką plastycznością, ciągliwością i żarowytrzymałością. Jest odporna na korozję powodowaną parą wodną, a jej dodatkowym atutem jest odporność na wodór. Nadaje się do urządzeń pracujących w temperaturach do 530°C oraz elementów pojemników ciśnieniowych, które pracują w temperaturach do 350°C.
- P250GH – niestopowa stal konstrukcyjna. Nadaje się do spawania, służy do produkcji armatury kotłów parowych — złączek i kołnierzy. Nadaje się do pracy z temperaturami sięgającymi 480°C.
- P265GH – stal niestopowa o niskiej zawartości węgla. Odporna na wysokie temperatury, nadaje się do spawania. Stosuje się ją m.in. produkcji blach i rur kotłowych.
- 10CrMo9-10 – stal żaroodporna i żarowytrzymała, odporna na korozję pochodzącą z pary wodnej nawet w 590°C. Jej zaletą jest wysoka odporność na wodór – w temperaturach do 500°C przy ciśnieniu powyżej 9,8 MPa, a przy niższym – nawet do 600°C.
- 25CrMo4 – stal znana również jako 25HM (według polskich oznaczeń). Nadaje się do pracy w temperaturach przekraczających 560°C. Cechuje się wysoką wytrzymałością i ciągliwością, jest też łatwa w hartowaniu.
- 13CrMo4-5, 40CrMoV4-6 i21CrMoV5-7 – stale nadające się do produkcji łączników – śrub, nitów, nakrętek do kotłów i innych urządzeń pracujących w wysokich temperaturach i w warunkach podwyższonego ciśnienia.