OZNACZENIA PRĘTÓW. JAK JE ODCZYTYWAĆ?

Jednymi z popularnych wyrobów hutniczych są pręty stalowe, które mają bardzo szerokie zastosowanie. Wykorzystuje się je często w budownictwie do wzmocnienia konstrukcji betonowych czy zbrojenia fundamentów, a także przy wznoszeniu mostów, bram i produkcji maszyn.

Wśród prętów stalowych wyróżniamy cztery główne rodzaje ze względu na kształt, a mianowicie: okrągłe, kwadratowe, prostokątne i sześciokątne. Jednak każdy z nich posiada również specyficzne oznaczenia dotyczące rodzaju stali, z jakiej został wykonany, oraz jej wytrzymałości. Warto je poznać, aby podczas zakupu wybierać pręty o właściwościach jak najbardziej dopasowanych do naszych oczekiwań.

Klasy i gatunki stali

Najważniejszymi oznaczeniami znajdującymi się na prętach stalowych są te, które dotyczą klasy i gatunku stali. Wbrew pozorom są to zupełnie odrębne pojęcia, które jednak w przydatny sposób klasyfikują różne rodzaje stali.

Klasa stali oznacza jej wytrzymałość, to znaczy właściwości mechaniczne; to, jak bardzo stalowy pręt można wygiąć, aby później powrócił do pierwotnego kształtu. Klasy prętów oznaczane są literą A oraz cyframi rzymskimi (czasem również z dodatkiem literowym) i wyróżniamy ich pięć:

• A-0 – obejmuje pręty gładkie, służą one do wykonywania elementów pomocniczych zbrojeń;
• A-1 – do której należą również pręty gładkie, ale z czerwonym paskiem lub końcem; je również najczęściej wykorzystuje się pomocniczo do zbrojeń;
• A-II – to pręty żebrowane z dwoma żeberkami podłużnymi i skośnymi żeberkami poprzecznymi; można je wykorzystywać w konstrukcji zbrojeń nośnych;
• A-III – pręty mające podłużne żeberka podobne jak w przypadku A-II, ale te poprzeczne ułożone są w jodełkę; ten rodzaj prętów służy do tworzenia zbrojeń głównych w różnego rodzaju konstrukcjach;
• A-IIIN – to klasa wyróżniająca pręty żebrowane jak w A-III, ale dodatkowo mające co pewien czas żeberka podłużne między poprzecznymi; są najbardziej wytrzymałe, dlatego używa się ich do zbrojeń najważniejszych elementów konstrukcyjnych i wszędzie tam, gdzie ważna jest wysoka wytrzymałość.

Czym innymi niż klasa stali jest jej gatunek, który oznacza właściwości technologiczne, takie jak skład chemiczny czy możliwość spawania. Gatunki zapisywane są oznaczeniami składającymi się z kombinacji skrótów literowych i cyfr, dzięki którym można dowiedzieć się na przykład, czy stal jest stopowa, jak dużą ma domieszkę węgla, czy zawiera w swoim składzie jeszcze inne pierwiastki. Kilkanaście gatunków stali zbrojeniowej zostało ujęte w normie PN-B-03264, a inne gatunki, aby zostały dopuszczone do użycia w budownictwie, muszą posiadać specjalny certyfikat.