Rodzaje i zastosowanie prętów żebrowanych

Pręty żebrowane to materiał niezbędny we współczesnym budownictwie żelbetowym. To właśnie one odpowiadają za nośność i wytrzymałość konstrukcji. Należy jednak pamiętać o ich odpowiednim doborze. W tym miejscu przyglądamy się bliżej dostępnym na rynku rodzajów prętów zbrojeniowych, z podziałem na klasy i gatunki oraz uwzględnieniem norm krajowych i europejskich.

Klasy, gatunki i normy

W polskiej normie PN-B-03-264:2002 stal zbrojeniową dzieli się na 5 klas: od A-0 do A-III N. Jako że pierwsze klasy dotyczą prętów gładkich, skupimy się tu wyłącznie na klasach od A-II w górę. Klasa to kryterium odnoszące się do wytrzymałości mechanicznej i granicy plastyczności. Gatunek za to określa właściwości technologiczne stali, czyli m.in. skład chemiczny, stop oraz to, czy nadaje się do spawania.

Warto pamiętać, że polska norma PN-B-03-264:2002 to tylko jedno ze stosowanych oznaczeń. W projektach budowlanych i hurtowniach możemy też znaleźć oznaczenia z europejskiej normy PN-EN-1992-1-1, znanej również jako Eurokod 2. W przeciwieństwie do stosowanego w polskiej normie kryterium związanego z granicą plastyczności, w normie europejskiej o przynależności do danej klasy decyduje ciągliwość. Klasy oznaczone są tu literkami A, B i C.

Klasy prętów żebrowanych i ich zastosowanie

Klasa to kryterium, które mówi nam najwięcej o prętach żebrowanych. W jej oznaczeniu znajdziemy informację o wytrzymałości, kształcie żeber oraz zastosowaniu. 

• Pręty klasy A-II charakteryzują się żebrowaniem jednoskośnym. Stosuje się je przy konstrukcjach nośnych, które nie są narażone na zmienne i dynamiczne obciążenia.
• A-III to pręty z żebrowaniem ułożonym w jodełkę. Są wytrzymalsze od A-II, więc można z powodzeniem stosować je głównych, nośnych konstrukcjach. To również najpopularniejsza i najczęściej wybierana klasa.
• A-IIIN to pręty o największej wytrzymałości, stosowane w najbardziej wymagających konstrukcjach. Tutaj charakterystyczna jodełka została uzupełniona o dodatkowe, ułożone pod nieco innym kątem żebra, zwiększające tarcie i przyczepność do betonu.

Wszystkie z wymienionych prętów żebrowanych z powodzeniem można stosować w konstrukcjach nośnych. Znajdziemy je w fundamentach, ławach fundamentowych, belkach stropowych czy wieńcach. Mogą też posłużyć do produkcji strzemion i siatek zbrojeniowych. 

Gatunki stali zbrojeniowej

Norma PN-B-03-264:2002 wyróżnia 16 gatunków stali zbrojeniowej, z czego 11 dotyczy prętów żebrowanych. Oprócz tego, na rynku dostępne są gatunki nieuwzględnione w polskiej normie, lecz posiadające odpowiednie certyfikaty i odpowiadające klasie A-III N: RB500W i BST500S. Ostatni z wymienionych to stosunkowo nowy produkt, charakteryzujący się wysoką wytrzymałością na obciążenia statyczne stałe, a także wielokrotnie zmienne i dynamiczne.

Obecnie jednak największą popularnością cieszą się gatunki uwzględnione w Eurokodzie 2. Najpopularniejsze z nich to:

• B500A – stal o niskiej ciągliwości, klasy A z żebrowaniem jednoskośnym,
• B500B – stal o średniej ciągliwości, klasy B z żebrowaniem w jodełkę,
• B500SP – stal o wysokiej ciągliwości, klasy C z dwuskośną jodełką, posiadająca certyfikat EPSTAL.

Znajomość oznaczeń klasy według polskiej normy, jak i wyżej wymienionych gatunków okazuje się niezwykle pomocna w doborze odpowiednich prętów żebrowanych w hurtowni stali.